Plakaty propagandowe z lat 1945-1989
Materiały ulotne (afisze, plakaty, ulotki), w praktyce archiwalnej zwane również drukami ulotnymi lub drukami efemerycznymi, towarzyszą nam w życiu codziennym na każdym kroku.
Afisz z założenia pełni funkcję informacyjną, w związku z tym charakteryzuje się oszczędnością ornamentyki. Dominującą rolę w plakacie pełni kompozycja plastyczna, informacja tekstowa jest zazwyczaj mniej precyzyjna i uzupełnia obraz. W przypadku ulotki, która łączy w sobie elementy plakatu i afisza, podstawowym wyróżnikiem jest mały format oraz indywidualny odbiorca.
Poniżej prezentujemy kilkadziesiąt druków ulotnych wybranych z ponad pięciuset przechowywanych w dwóch opracowanych zespołach akt łódzkich instancji wojewódzkich PZPR - Komitetu Łódzkiego PZPR oraz Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Łodzi. Są przykładem "sztuki zaangażowanej" sterowanej przez rządy totalitarne. Przy ich pomocy komentowano wydarzenia z bieżącej polityki krajowej i międzynarodowej oraz życia społeczno-gospodarczego.
Niektóre plakaty mogą dziś bawić odbiorcę - karykatury wyśmiewające kapitalizm amerykański z lat 50-tych, czy nachalna propaganda sukcesu z lat 70-tych XX w. - lecz nawet z perspektywy lat uderza agresywny ton części z nich.
ZA ŻELAZNĄ KURTYNĄ
Propagandziści Polski Ludowej zniechęcali odizolowane żelazną kurtyną społeczeństwo do krajów Zachodu. Ostrzegali przed amerykańską dominacją w Europie, kapitalizmem, Paktem Północnoatlantyckim, czy "wrogą propagandą" Radia Wolna Europa.
Jednocześnie wysławiany był socjalizm i jego twórcy: Karol Marks, Fryderyk Engels, Włodzimierz Lenin, Józef Stalin, w Polsce Bolesław Bierut. Bohaterowie z ludu, jak pierwsza kosmonautka Walentyna Tierieszkowa, mieli swym przykładem oddziaływać na wychowywaną w duchu socjalistycznym młodzież.
WYDARZENIA POLITYCZNE
W polityce wewnętrznej komunistyczna propaganda koncentrowała się na kolejnych wyborach do Sejmu i Rad Narodowych, propagowaniu zapisów konstytucji z 1952 r., informowaniu o kolejnych zjazdach PZPR. Corocznie uroczyście obchodzono pierwszomajowe Święto Pracy i rocznice zakończenia II wojny światowej. Plakaty wykorzystywano w walce politycznej z kościołem katolickim i Solidarnością. Zapowiadając: "nigdy nie przebaczymy", władze dezawuowały pojednawczy gest biskupów polskich wobec Niemiec.
SPOŁECZEŃSTWO I GOSPODARKA
Znaczną grupę stanowią druki ulotne, które spełniały funkcje agitacyjne w sferze społecznej i gospodarczej.
Plakaty sugerowały podstawowe znaczenie centralnego planowania i statystyk w zakładach przemysłowych oraz produkcji rolnej.
Jednocześnie propaganda komunistyczna piętnowała zamożnych rolników, zrównując ich z grupami marginesu społecznego.
Poprzez druk plakatów walczono też z patologiami administracji i systemu produkcji.
Galeria
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13659
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13656
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13650
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13653
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13643
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13661
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13670
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13206
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13208
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13212
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13217
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13225
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13236
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13610
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13233
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13308
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13246
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13279
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13619
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13627
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13621
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13622
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13329
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13405
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13420
Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 13487
Rozwiń Metryka
| Podmiot udostępniający informację: | |
|---|---|
| Data utworzenia: | 2007-05-10 |
| Data publikacji: | 2007-05-10 |
| Osoba sporządzająca dokument: | Łukasz Jaworski, Piotr Strembski |
| Osoba wprowadzająca dokument: | Wojciech Kowaluk |
| Liczba odwiedzin: | 23553 |
