"Oświadczenie" Narodowego Związku Robotniczego w sprawie wyborów do Rady Stanu Królestwa Polskiego

Polacy oczekują od władz krajowych kolejnych kroków na drodze do odbudowy państwowości. Zarówno aktywiści, jak i pasywiści, domagają się zwołania Sejmu, co nie wydaje się jednak możliwe w warunkach okupacji niemieckiej. Proponuje się więc zwołanie jego namiastki, pod nazwą Rady Stanu Królestwa Polskiego, która w zamierzeniu stanowiłaby przynajmniej reprezentację jego klas posiadających. Dekret w sprawie utworzenia tego prowizorycznego parlamentu, Rada Regencyjna wydaje jeszcze w lutym 1918 r.

9 kwietnia 1918 r. odbywają się wybory do Rady Stanu. Połowę ze 110 parlamentarzystów wybierają rady miejskie Warszawy, Łodzi i Lublina oraz sejmiki powiatowe. W skład drugiej połowy wchodzi 12 wirylistów i kilkadziesiąt osób mianowanych przez Radę Regencyjną.

Ordynacja wyborcza do Rady Stanu budzi zrozumiałe obiekcje wśród części społeczeństwa. Protestuje przeciwko niej Narodowy Związek Robotniczy w "Oświadczeniu" przesłanym do Rady m. Łodzi. Uznaje ordynację za niesprawiedliwą i odmawia Radzie Stanu prawa do reprezentowania narodu polskiego. Uważa, że taką rolę może pełnić tylko Sejm Polski, demokratycznie wybrany i niezależny od władz okupacyjnych.

Prowizoryczny parlament Królestwa Polskiego będzie istnieć przez sześć miesięcy (do 7 października 1918 r.) i nie odegra większej roli politycznej. Mimo wcześniejszych deklaracji, nie przygotuje projektu konstytucji, ani ordynacji wyborczej. Podczas czternastu posiedzeń plenarnych uchwali jedynie cztery ustawy.

Tomasz Walkiewicz